Γιατί τα γλυκά μωρά θηλαστικά προκαλούν τόση συναισθηματική αντίδραση;
Η εκφραστικότητα ενός βίντεο με ένα γλυκό μωράκι ζωάκι είναι ανυπόμονα εθιστική και όλοι γνωρίζουμε πώς νιώθει να νιώσουμε λυπητερά για το πόσο γλυκό μπορεί να είναι ένα νεαρό ελεφαντάκι. Αλλά γιατί ακόμη και τα βλέποντα οντά να αντιδρούν με τέτοιο τρόπο και να έχουν την επιθυμία να τα προσέξουν; Υπάρχει αραγει κάποιος λόγος που να εξηγεί πώς τα μωρά θηλαστικών εκπέμπουν μια τέτοια χαριτωμένη αίσθηση. Ας εξετάσουμε τα αίτια που καθιστούν τα νεογέννητα θηλαστικών τόσο γλυκούλια.
Μια πιθανή εξήγηση για την χαριτωμένη εμφάνιση των μωρών θηλαστικών έδωσε ο ηθολόγος Konrad Lorenz μέσα στον προηγούμενο αιώνα. Σύμφωνα με αυτόν, τα μικρά θηλαστικών έχουν μια χαριτωμένη εμφάνιση που προσελκύει τους γονείς τους και τους δίνει την κίνηση να τα φροντίζουν. Ο Lorenz αναφέρθηκε στο kindchenschema, που είναι ο σχεδιασμός των μωρών: μεγάλο κεφάλι, ψηλό μέτωπο, μεγάλα μάτια, μικρή μύτη και στόμα. Αυτή η αναλογία αλλάζει καθώς τα ζώα μεγαλώνουν. Μετά από πρόσφατες έρευνες, φάνηκε ότι τα ανθρώπινα μωρά που έχουν αυτές τις χαρακτηριστικές αναλογίες φαίνονται πιο γλυκά. Οι ενήλικες μιλάνε σε αυτά με μια πιο χαριτωμένη φωνή και είναι πιο πρόθυμοι να φροντίσουν.
Ίσως να μην σας προκαλεί έκπληξη που το φαινόμενο αυτό υπάρχει στο marketing και στον κόσμο του θεάματος εδώ και αιώνες. Ολα αυτα τα ζωάκια που προκαλούν έλξη έχουν κατακλύσει την παγκόσμια αγορά. Ο Lorenz υποστήριξε πως το kindchenschema αναπτύχθηκε παράλληλα με την αίσθηση του τι θεωρείται γλυκό και χαριτωμένο, καθώς και με τα γονεϊκά καθήκοντα φροντίδας στις διάφορες είδη. Αυτό το γεγονός φαινόταν αυτονόητο. Λόγω της ευκολίας παρατήρησης αυτών των χαρακτηριστικών σε είδη που διαφέρουν στην γονεϊκή φροντίδα, δεν έγινε ποτέ απαιτητικό να υποστηριχθεί αυτή η θεωρία με εμπειρικά δεδομένα. Είχαμε να κάνουμε με πλατινένια αυτονόητα πράγματα μέχρι που ο Daniel J. Kruger, εξελικτικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Michigan, αποφάσισε να ελέγξει αυτή την θεωρία εμπειρικά.
Ο Kruger έδειξε φωτογραφίες από μωρά ζώα σε ανθρώπους, μωρά που στην αρχή της ζωής τους χρειάζονται τη φροντίδα των γονιών τους και μωρά που γεννιούνται ανεξάρτητα και δεν χρειάζονται γονεϊκή προσοχή. Τα ζώα ήταν στη φυσική τους ζωντανή περιβάλλοντα. Οι άνθρωποι απέδωσαν μεγαλύτερη βαθμολογία στα εξαρτημένα μωρά ως προς το πόσο γλυκά, χαριτωμένα, ανυπεράσπιστα και μικρά σε ηλικία είναι, και ήταν λιγότερο ώριμοι από αυτούς που ήταν ανεξάρτητοι από τη γέννηση .
Επίσης, οι άνθρωποι οι οποίοι συμμετείχαν στην έρευνα απέδειξαν μεγαλύτερο βαθμό έκφρασης φροντίδας προς τα εξαρτημένα ζώα, που ήταν πιο πρόθυμοι να τα ευαίρονται και να τα υιοθετήσουν. Τα αποτελέσματα ήταν αντίστοιχα και για τις φωτογραφίες μόρφων ερπετών και πουλιών. Τα ανεξάρτητα ζώα έλαβαν λιγότερη προσοχή σε σχέση με τα μωρά που χρειάζονται γονεϊκή φροντίδα. Έτσι, το να μοιάζουν γλυκά τα μωρά έχει πραγματικές εξελικτικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα για είδη όπως τα θηλαστικά, όπου τα μικρά δεν μπορούν να επιβιώσουν ανεξάρτητα αμέσως μετά τη γέννηση.
Όλοι εμείς αντιδρούμε στα μωρά και στις μοναδικές αναλογίες τους που τα καθιστούν τόσο χαριτωμένα. Είναι μια εξέλιξη που μας υπενθυμίζει ότι η φροντίδα των μικρών μας είναι σημαντική για τη μακροχρόνια επιβίωσή μας ως είδους. Το γεγονός ότι τα μωρά είναι – και μοιάζουν – αβοήθητα τροφοδοτεί την ανάγκη μας να τα προσέξουμε, να τα προασπίσουμε και να τα αγαπήσουμε, ακόμη και αν δεν είναι τα δικά μας παιδιά. Ενώ για τα ζώα που γεννιούνται ανεξάρτητα από τη γέννηση ή την εκκόλαψη, οι αναλογίες του κεφαλιού και του σώματος μπορεί να είναι πιο παρόμοιες με εκείνες των γονιών τους, και για αυτό το λόγο οι άνθρωποι δεν νιώθουν την ίδια τρυφερότητα απέναντί τους.
